داشکسن
بنایی صخرهای در زنجان (نزدیک به سلطانیه)، مشهور به معبد داش کسن. شکل گیری این معبد پس از مرگ ارغونشاه، با پشتکار الجای خاتون، خواهر سلطان محمد خدابنده آغاز شد، ولی به پایان نرسید. از نظر نقشه و نقوش تزئینی یکی از با ارزش ترین نمونههای معماری صخرهای در طول تاریخ معماری ایران به شمار میرود. در این معبد نقوشی از هنر چینی به کار رفتهاست. نقشهای اژدها به طول ۵ متر و عرض ۵/۱ متردر زمره بزرگ ترین نقوش تزئینی این معبد است که در پیچ و خمهای شگفت انگیز خود رموز نهفتهای دارد. دیگر نقوش تزئینی این معبد، طاقچههای بسیار فاخری است که در ضلع شرقی و غربی معبد در کنار نقوش اژدها کنده شدهاند. این طاقچهها با مقرنسهای بسیار زیبایی شکل گرفته که یاد آور استادی هنرمندان سنگ تراش معبد در آن دورهاست. همچنین نقوش اسلیمی که در نوع خود ماهرانه تراشیده شدهاند با طرحهای بسیار متنوع بیانگر فعالیت هنرمندان مسلمان در پدید آوردن این معبد است. در ساخت این معبد، همواره پیروی از تقارن طولی مد نظر بوده و این تقارن در کلیه بخشهای معبد به چشم میخورد. معبد تاریخی داش کسن از سمت شمال به دشت سلطانیه و بنای تاریخی آرامگاه سلطان محمد خدابنده اشراف دارد. این معبد در کنار شهر قدیم سلطانیه با گنبد رفیع آن، آرامگاه چلبی اوغلو و آرامگاه ملاحسن کاشی، در مجموع محور فرهنگی تاریخی سلطانیه را تشکیل میدهد. راه رسیدن به معبد در سال ۱۳۸۹ زیر سازی شده و تا خود معبد راهی هرچند خاکی اما بسیار صاف و ماشین رو می باشد در ضمن دیگر نیاز به راهنما نیست چون در طی مسیر تابلو ها نشان دهنده راه هستند و نیز امکانات رفاهی برای گذراندن شب نیز کم و بیش فراهم شده است در کنار معبد یک کانکس کوچک و(مسجد )نیزوجود دارد که نگهبان معبد در آن زندگی میکند. معبد باستانی "داش کسن" یا آنچنان که جهانگردان آن رامی شناسند: معبد اژدها؛ در حاشیه روستای "ویر" در حدود ۱۵ کیلومتری شهر تاریخی سلطانیه واقع شده که به نقش دو اژدهای برجسته و چند محراب اسلامی در دو سمت خود و به قرینه یکدیگر مزین است. یکی از دلایل معروف بودن این معبد به دلیل وجود نقشهای اژدهای آن است که نمونههای مشابه آن را آنوبانینی در جای دیگری از ایران مشاهده نکردهاست. طبق نظر برخی باستان شناسان، قدمت این معبد به قبل از اسلام باز میگردد که در زمان ایلخانان نقوشی از جمله اژدها بر آن افزوده شدهاست.
در حال حاضر؛ چیز زیادی از این معبد باقی نمانده و تنها سنگهای بزرگ و پراکنده در گوشه کنار معبد دیده میشود. محدوده معبد اژدها مستطیلی و به ابعاد تقریبی ۱۰۰ متر در ۵۰ متر است که یک قسمت از آن به واسطه حفاری در تپه ایجاد شدهاست. معبد در دامنه تپهای قرار داشته و مشرف به دشتهای وسیع و زیبایی است. مجموعه تاریخی داش کسن مرکب از ایوانها، نقوش برجسته و محوطههای باستانی است که در جهات مختلف به ویژه نقش حجاری شده اژدها، منحصر به فرد و قابل توجهاست. آثار به جای مانده در محل؛ این احتمال را قوت میبخشد که ایلخان مغول "ارغون" بیش از گرایش به دین اسلام، اقدام به ساخت معبدی نمودهاست. تاثیر و تاثر متقابل ایران و چین بر یکدیگر بیش از هر محل دیگری در این مکان مشهود است چنانچه تلفیق طرحهای اسلیمی و نقش اژدها این موضوع را متذکر میشود.در صورت نیاز با دهیاری به شماره ۰۲۴۲۵۸۶۲۵۷۷تماس حاصل نمایید(سلیمی)